Verhalen van beleidsmakers zijn in de kern te onderscheiden in twee soorten. De eerste categorie zijn de ‘business to business documenten’. De ene overheid bericht de andere overheid over nieuwe wetten, regels of financiële instrumenten. Het zijn de zogenoemde blauwe verhalen, die vragen om precisie en zakelijkheid.
Een heel ander type zijn de ‘business to consumer verhalen’. Het zijn de verhalen die oproepen om echt werk te maken van zaken als gezonde voeding, eenzaamheid, duurzame logistiek, werk voor jongeren uit speciaal onderwijs, de aanpak van droogte, gasvrije wijken of loopbaanplanning. Om maar enkele verhalen te noemen waarvan ik in de afgelopen periode ben gaan ‘houden’.
Van ‘business to consumer’
Veel beleidsverhalen worden uitgebracht en gepresenteerd als business to business verhalen, precies, onderbouwd, zorgvuldig gedocumenteerd en met veel inspanning en toewijding opgeschreven. Dat is de regel. Terwijl het in de praktijk meestal gaat om business to consumer verhalen. Hier zit helaas iets scheef. Business to consumer verhalen vragen om een andere stijl en aanpak.
Ze zijn bedoeld om beweging te krijgen, een ‘discours’ op gang te krijgen. Ze zijn bedoeld om zowel organisaties, professionals, ervaringsdeskundigen en gebruikers in beweging te brengen. Om kortom een community van fans te bouwen!
‘Origin story’
Hoe maak je nu verleidelijke en identificerende verhalen? Het woord dat in dit verband wel eens gebruikt wordt is ‘prompting’. Een wat lastig te vertalen term dat te omschrijven is als het uitlokken van bepaald gedrag door middel van extra stimuli, hulpsignalen of hints (prompt) om het vervolgens positief te bekrachtigen. Het gaat in de kern om uitlokken, navolgen en verleiden. Een, zo heb ik inmiddels ook ervaren aansprekende aanpak is om een beleidsverhaal, om te bouwen naar een ‘origin story (oorsprong verhalen). #
Zo’n verhaal wordt opgezet als een drieluik, drie is de heilige graal van een storyteller,
Het verhaal van IK
Het verhaal van WIJ
Het verhaal van NU
Eerst en altijd gaat het om de eigen actie. Een goed verhaal is bij voorkeur ‘voorbeeldig’. Een aansprekende persoonlijke ervaring, waaruit de eigen worsteling met het thema helder wordt, liefst met een positieve afloop. In beweging komen begint nu eenmaal ‘in het eigen huis’.
Dan volgt de bredere droom of oproep, de big picture. Hoe mooi het zou zijn wanneer het kleine verhaal veel groter wordt. Hier komen de potentiele fans in beeld. Een goed eerste verhaal smeekt toch om support?!
De ‘finishing touch’ zit in het nu. Even afkoelen en weer nuchter worden. Welke actie of stap verdient het om als eerste gezet te worden? Wat is het meest urgente dat nu kan en misschien wel moet gebeuren (een verhalenverteller is altijd voorzichtig met praten over ‘moeten’, een hint is bij voorkeur subtiel).
# De term ‘origin story’ wordt onder andere gebruikt in ‘Get Together’ uit 2019, van de Canadezen Richardson, Huynh en Sottpo.