Als ‘consultant’ krijg je vaak te maken met situaties die wat ‘vast’ zitten. De energie is weg, techniek wordt onderbenut, de aansluiting bij de tijdsgeest is onvoldoende en conformiteit is helaas de norm geworden (‘zo doen we het hier’). Geen misverstand, in al die sectoren wordt vaak hard gewerkt. Men laat de zaak niet doelbewust wat versloffen, zeker niet. Waar het misgaat is doorgeschoten specialisatie en vooral een cultureel klimaat waar een tikje defensief wordt gereageerd op kritiek.
Vernieuwing is gewenst en heel vaak ook mogelijk, op diverse gebieden, van product, proces, marketing tot management. Nogal eens is letterlijk een wereld te winnen. Met het begrip nieuw is het overigens wel oppassen. Wat een (te) gretige consultant persoonlijk als nieuw ervaart, kan iets zijn wat in de wereld van de experts al min of meer mainstream is!
In en out de box
Het is altijd een spannend dilemma. Vakmanschap, technische skills en kennis van een specifiek domein, het zijn de voorwaarden voor hoogwaardig werk. Ofwel, je moet eerst ‘in de box’ kunnen opereren om daarna ‘out de box’te gaan, richting het creatieve pad.
Vakkennis is nodig, maar domein-overstijgende creatieve skills zijn ook een must. Op dit terrein is nog een wereld te winnen. Creatieve techniek alleen is niet genoeg. Voor echte doorbraken is nog meer nodig. Van grote waarde is ook de persoonlijke kracht van de vernieuwer, die in optima forma de rol van visionair, strijder en waaghals combineert. Van minstens zo grote waarde is de ruimte die de omgeving biedt. Een ogenschijnlijke simpele methode om ‘on the edge’ te blijven is een scherpe cultuur waarin kritiek en feedback tot de normaalste zaak van de wereld horen. En, gek genoeg ook, de ruimte om niet altijd zo productief te zijn. ‘Daydreaming’, het is een probaat middel om tot vernieuwing te komen.
Te moe om echt te presteren
‘Existing workload’, het is een grote vijand voor creativiteit op de werkvloer. ‘Ik heb het gewoon te druk om inventief te zijn’. Hier ligt ook een grote uitdaging voor de externe consultant, wie door een hoog werkethos te moe wordt, presteert simpelweg minder. Over de aard en inhoud van de creatieve skills is – uiteraard – veel meer te zeggen.
Daydreaming, mijmeren, ‘brainsailing’, het werkt goed! Analogie als fenomeen blijft fantastisch! Veel oplossingen voor vraagstukken zijn ‘ready made’ te vinden door bijvoorbeeld goed te kijken en vergelijken met natuurlijke situaties. Het is niet beslist niet toevallig dat veel vernieuwers zich laten voorstaan op kennis en gevoel voor ‘organische processen’.
Aparte combinaties
Creativiteit kan zelfs economisch worden benaderd. Vanuit het ‘buy low, sell high’ principe. Kijk naar inzichten weinig populair zijn of gebieden waar weinig mensen brood in zien. Wie op dit soort gebieden succesvol aan de slag heeft ook de grootste kans op commercieel succes.
Ikzelf ben een grote fan van ‘recombineren’, zoeken naar aparte combinaties. Werelden elkaar brengen die dat niet of nauwelijks nog zijn. Het is een van de redenen waarom ik ook ‘geloof’ in community-building. In mijn team zit een duizendpoot. Opgegroeid bij de marine, groot geworden in de wereld van licht en elektriciteit en ook een heel leven lang ‘artistiek creatief’. En o ja, een jongen van 67 inmiddels uit Den Haag Zuid. Vandaag kwam hij weer even langs, hij had weer wat bedacht! Over recombineren gesproken, zie foto.