Nieuwe problemen en snelle verandering vragen om gerichte creativiteit. Op zich is creativiteit geen schaars goed, het is zowel op de werkvloer als bij de leiding van veel organisaties in overvloed aanwezig. Toch denken we bij de term ‘organisatie’ niet direct aan ‘creativiteit’, hoe komt dat eigenlijk?
Creatief vakmanschap
In theorie is het simpel, een professional die problemen ziet gebruikt hersens en verbeelding om tot nieuwe oplossingen te komen. Creativiteit past bij degelijk vakmanschap, niet meer of minder. Met genoeg focus lukt het om zelfs met hardnekkige problemen aan de slag te gaan.
Wie dit in het ‘gewone organisatieverband’ doet stuit op een aantal problemen. Alleen een plan bedenken is niet genoeg, een nieuw idee moet ook gesteund worden, in de eigen organisatie en daarbuiten. Daar gaat het soms mis, hele goede ideeën en oplossingen komen ‘niet door’. Er is geen geld voor, de oplossing is schadelijk voor gevestigde belangen, de oplossing roept te veel weerstand op, er zijn legio redenen waarom soms uitmuntende professionele creativiteit niet beloond wordt, jammer maar helaas
Dat professionals ruimte krijgen en nemen om aan creatieve oplossingen te werken is bovendien niet vanzelfsprekend. Daarbij speelt allereerst geld een rol. Hoe urgent een vraagstuk in kwestie ook is, wanneer een organisatie onvoldoende tijd of ruimte vrijmaakt om te denken en te experimenteren, houdt het al snel op. Creativiteit is soms nog steeds een sluitpost op de begroting. Het is niet toevallig dat de beste en meest creatieve oplossingen in organisaties bedacht worden door buitenstaanders of collega’s met heel andere taken die zich bij wijze van spreken in hun vrije tijd op het probleem in kwestie storten.
Aandacht voor creativiteit
Het goede nieuws is, de aandacht voor creativiteit neemt de laatste jaren sterk toe, organisaties moeten ook wel. Medewerkers worden getraind in de toepassing van creatieve technieken. Bij de aanstelling van managers wordt steeds meer gelet op ‘visionair vermogen’. Vakkennis, ervaring of ‘een prettig karakter’ alleen is niet meer genoeg.
In het verleden werd creativiteit als iets voor een ‘talentvol persoon met verbeeldingskracht’ gezien, creativiteit was een individuele competentie. Inmiddels maakt de systeembenadering school. Alleen door meerdere perspectieven tegelijk aan tafel te krijgen, professionals en ervaringsdeskundigen met een zeer verschillende (disciplinaire) achtergrond, lukt vernieuwing. Creativiteit is (ook) een groepsactiviteit. Steeds vaker daarom ook komen professionals in het brede verband van een community bij elkaar om samen op zowel ontspannen als verbeeldende wijze met zakelijke problemen aan de slag te gaan.
Ruimte bevechten
Tijd en ruimte zijn overigens ook voor de wat lossere vorm van professionele community nog te bevechten zaken. Welwillende maar iets te enthousiaste ‘leiders’ blijven gewend om creativiteit te ‘managen’. Door sterke inhoudelijke eisen te stellen of de tijdsdruk op te voeren, ‘is er al dan resultaat’. Het is dan aan de community-builder om dit spel mee te spelen en toch voldoende ruimte voor de community te houden. En inderdaad ja, ook dat vraagt de nodige ‘creativiteit’.