<– Terug naar het eerste hoofdstuk
2. Het belang van kunst en cultuur
Arno van Kempen (wethouder) en Marcel Floor (St Cecilia Voorhout)
Cultuur raakt alles! Kunst en cultuur dragen bij aan levendige, aantrekkelijke en vitale dorpen. Voldoende cultureel aanbod, vestiging van kunstenaars, organisatie van culturele evenementen: het maakt dat Teylingen ervaren wordt als een fijne plek om te wonen, te werken en te leven. Kunst en cultuur geven uitdrukking aan de identiteit van een gemeente en haar inwoners, brengen mensen met elkaar in verbinding en bevorderen de sociale cohesie. Cultuurparticipatie draagt bij aan zingeving. Het geeft plezier en bevordert de gezondheid en het welzijn van inwoners.
Kunst en cultuur staat voor veel meer dan alleen een leuke dagbesteding. De maatschappelijke betekenis is groot. Al een aantal jaren is er groeiende belangstelling voor de bijdrage die kunst en cultuur kunnen leveren aan de kwaliteit van leven. Steeds meer onderzoeken tonen aan dat er sprake is van positieve effecten op onder meer het cognitieve vermogen, probleemoplossend vermogen, stressreductie en fysieke gezondheid. Studies laten zien dat er een duidelijke link is tussen kunst en cultuur en de kwaliteit van leven en het gevoel van meedoen van bijvoorbeeld ouderen. Kunst en cultuur geven energie en plezier, maken trots, geven kracht. Mensen die deelnemen aan culturele activiteiten voelen zich gelukkiger en zijn zowel mentaal als fysiek gezonder. Kunst en cultuur hebben een maatschappelijke waarde die niet moet worden overschat.
HERSENWERK
Kunst en cultuur dagen de hersenen uit. Dit draagt bij aan persoonlijke ontwikkeling wat belangrijk is voor veerkracht, zingeving en het gevoel van eigenwaarde en identiteit. Ook heeft het een preventieve werking. Hersenen blijven goed functioneren en mogelijk zelfs langer beschermd tegen ouderdomsziekten.
Tijdens het beleven van kunst en cultuur, bijvoorbeeld muziek- en dansactiviteiten, komen de gelukshormonen endorfine en oxytocine vrij. De productie van het stresshormoon cortisol gaat juist omlaag. Dit draagt bij aan een gevoel van plezier en ontspanning.
Kunst en cultuur bevorderen betekenisvol contact tussen mensen. Dit kan een bijdrage leveren aan het reduceren van stressgevoelens en gevoelens van eenzaamheid en depressie.
Even vergeten, afleiding. Kunst en cultuur geven de kans om voor even in ‘een andere wereld’ te verblijven. Negatieve gevoelens zijn voor even vergeten.
Het is niet moeilijk voor te stellen hoe kunst en cultuur hun positieve invloed kunnen uitoefenen op jeugd- en ouderenzorg. Kunst en cultuur maken daarmee een onlosmakelijk onderdeel uit van wat we het ‘voorveld’ noemen. Mensen die zich bezighouden met kunst en cultuur hebben een kleinere kans om later in een zorgsituatie terecht te komen. In de zorg zijn preventie en vroegsignalering belangrijke onderdelen van het beleid. Kunst en cultuur geven een belangrijke invulling aan dit beleid. Maar ook in de fase waarin iemand zich in een zorg- of hulpbehoevende situatie bevindt, kunnen kunst en cultuur een genezende werking hebben. Op deze manier zijn ze dus op positieve wijze gelinkt met de zorg- en welzijnsproblematiek.